حکایت های هزار و یک شب

توضیحات

سبک نگارش هزار و یک شب؛ قصه‌هایی برای شنیدن

کتاب هزار و یک شب داستانی افسانه‌ای‌ دارد که زمان دقیق نوشته شدنش مشخص نیست و بسیاری از محققان معتقدند نویسنده‌ی این اثر یک نفر نبوده است. بیشتر داستان‌هایی که در کتاب روایت می‌شود در بغداد اتفاق می‌افتند. قصه‌هایی که محتوای آن‌ها ریشه‌های ایرانی، عربی و هندی دارند.

«بهرام بیضایی» نویسنده، نمایشنامه‌نویس، فیلمنامه‌نویس و کارگردان خلاصه داستان هزار و یک شب را اینطور تعریف می‌کند: «دو شاهزاده‌ی برادر به نام‌های شهریار یا شهرباز و شاه زمان، مورد خیانت زنان خود قرار می‌گیرند. شاه زمان تَرک پادشاهی کرده و راهی دیار برادر می‌شود و شهریار هم به انتقام خیانت همسرش هر شب دختری را به نکاح درمی‌آورد و بامداد دستور قتلش را می‌داد. تا اینکه دیگر دختری در شهر نمی‌ماند؛ جز شهرزاد و دنیازاد، دختران وزیر شهریار.»

«محمد جعفری قنواتی» پژوهشگر ادبیات فولکلور معتقد است سبک ادبی فولک با داستانهای هزار و یک شب دو شباهت ویژه دارد؛ اول، موضوع داستان‌ که نمونه‌های آن را در قصه‌ها و روایت‌های شفاهی ایرانی می‌توان دید: مانند «سندبادنامه» و «بختیارنامه». دوم، ساختار داستان است که کسی مجبور به انجام کاری می‌شود تا مردنش را به تاخیر بیندازد. او درباره‌ی ساختار کتاب گفته است: «شفاهی یا کتبی بودن هزار و یک شب را با معیار قرار دادن ساختار متن بررسی می‌کنم. ساختار هزار و یک شب شفاهی است. تکرارها و لحنش نشان می‌دهد که داستانی شفاهی است. هزار و یک شب مکتوب شده اما ساختار شفاهی خود را از دست نداده. بنابراین به گمانم هزار و یک شب جزو ادبیات فولکلور ما محسوب می‌شود و ریشه در این نوع از ادبیات دارد.»