هزار و یک شب 2 جلدی بهمراه قاب

توضیحات

کتاب هزار و یک شب داستانی افسانه‌ای‌ دارد که زمان دقیق نوشته شدنش مشخص نیست و بسیاری از محققان معتقدند نویسنده‌ی این اثر یک نفر نبوده است. بیشتر داستان‌هایی که در کتاب روایت می‌شود در بغداد اتفاق می‌افتند. قصه‌هایی که محتوای آن‌ها ریشه‌های ایرانی، عربی و هندی دارند.

«بهرام بیضایی» نویسنده، نمایشنامه‌نویس، فیلمنامه‌نویس و کارگردان خلاصه داستان هزار و یک شب را اینطور تعریف می‌کند: «دو شاهزاده‌ی برادر به نام‌های شهریار یا شهرباز و شاه زمان، مورد خیانت زنان خود قرار می‌گیرند. شاه زمان تَرک پادشاهی کرده و راهی دیار برادر می‌شود و شهریار هم به انتقام خیانت همسرش هر شب دختری را به نکاح درمی‌آورد و بامداد دستور قتلش را می‌داد. تا اینکه دیگر دختری در شهر نمی‌ماند؛ جز شهرزاد و دنیازاد، دختران وزیر شهریار.»

«محمد جعفری قنواتی» پژوهشگر ادبیات فولکلور معتقد است سبک ادبی فولک با داستانهای هزار و یک شب دو شباهت ویژه دارد؛ اول، موضوع داستان‌ که نمونه‌های آن را در قصه‌ها و روایت‌های شفاهی ایرانی می‌توان دید: مانند «سندبادنامه» و «بختیارنامه». دوم، ساختار داستان است که کسی مجبور به انجام کاری می‌شود تا مردنش را به تاخیر بیندازد. او درباره‌ی ساختار کتاب گفته است: «شفاهی یا کتبی بودن هزار و یک شب را با معیار قرار دادن ساختار متن بررسی می‌کنم. ساختار هزار و یک شب شفاهی است. تکرارها و لحنش نشان می‌دهد که داستانی شفاهی است. هزار و یک شب مکتوب شده اما ساختار شفاهی خود را از دست نداده. بنابراین به گمانم هزار و یک شب جزو ادبیات فولکلور ما محسوب می‌شود و ریشه در این نوع از ادبیات دارد.»

تاثیر هزار و یک شب در ادبیات غرب

محققان ادبی معتقدند؛ سبک نگارش، لحن روایی و قصه‌گویی کتاب هزار و یک شب روی آثار بعضی از نویسندگان مطرح غربی تاثیر گذاشته است. کسانی مثل «جیمز جویس»، نویسنده‌ی مشهور ایرلندی که بسیاری کتاب «اولیسِ» او را بزرگ‌ترین رمان قرن بیستم می‌دانند. «مارسل پروست»، مقاله‌نویس و نویسنده‌ی فرانسوی که بعد از نگارش کتاب بزرگ و مهمش، «در جستجوی زمان از دست رفته» به عنوان یکی از نویسندگان نامدار تاریخ ادبیات شناخته می‌شود و «خورخه لوئیس بورخسِ» آرژانتینی که داستانهای کوتاهش او را به شهرتی جهانی رساند. بورخس یکی از برجسته‌ترین نویسندگان آمریکای لاتین است.

بهترین ترجمه‌ی کتاب هزار و یک شب

«آنتوان گالان» حدود 300 سال کتاب هزار و یک شب را به زبان فرانسه ترجمه کرد. هرچند «گالان» داستان‌هایی مثل علی‌بابا و علاءالدین را به متن اصلی اضافه کرد و به اصالت کتاب وفادار نماند، اما ترجمه‌ی او باعث شد تا توجه کشورهای زیادی به قصه‌های جذاب این اثر جلب شود.

صد و پنجاه سال بعد عبداللطیف طسوجی که در حکومت و دربار قاجار، ملاباشی بود، کتاب را به دستور محمد شاه به فارسی ترجمه کرد. این ترجمه با صدای شنیدنی و خوانش واضح «پروین محمدیان» ضبط و تهیه شده است. کتاب صوتی هزار و یک شب را می‌توان در این صفحه سایت فیدیبو دانلود کرد و با شنیدنش در رویاهای تو‌در‌توی سفر کرد.

صد و شصت سال بعد از اولین ترجمه‌ی فارسی رمان هزار و یک شب، «  ابراهيم اقليدي » بر اساس متن عربی و ترجمه‌های انگلیسی و فرانسوی کتاب، این اثر را به فارسی برگرداند. این ترجمه توسط «نشر مرکز» منتشر شد. «اقلیدی» درباره‌ی اثری که طسوجی تبریزی از خود به‌جا گذاشته، گفته است: «معتقدم که زبان در بستر تاریخی باید تغییر کند اما اگر بخواهیم از این زبان برای ترجمه بهره ببریم، باید به زبان عامه نزدیک باشد. به همین دلیل ترجمه‌ی عبداللطيف طسوجي درخشان‌ترین ترجمه‌ی هزار و یک شب است.»